Wat is parodontitis?

Parodontitis is een aandoening van de weefsels rondom de tanden en kiezen.  Bij deze aandoening raken de weefsels die de gebitselementen in de tandkassen  vasthouden, ontstoken en gaan de tanden en kiezen na verloop van tijd los zitten  omdat het kaakbot waarin een tand of kies vast zit als gevolg van parodontitis  afbreekt.

Een ontsteking van de tandvleesrand (gingivitis) wordt veroorzaakt door bacteriën.  Die bacteriën zitten in de tandplaque. Tandplaque is een zacht en kleverig, nauwelijks  zichtbaar laagje van speekseleiwitten en bacteriemassa (biofilm) op de tanden en kiezen.  Tandplaque kan verkalken tot tandsteen dat stevig vastzit aan de tanden en kiezen.  Hierop wordt weer een nieuw laagje plak gevormd.

Een tandvleesontsteking (gingivitis) kan zich in de diepte uitbreiden naar het kaakbot  rondom de tanden en kiezen. Het tandvlees laat daardoor los van de tanden en kiezen. In  de ruimte (de pocket) die zo ontstaat tussen het tandvlees en de tanden en kiezen, vormt  zich weer tandplaque. Door deze tandplaque verplaatst de ontsteking zich nog verder in de  diepte. De vezels waar de tanden en kiezen mee vastzitten in het kaakbot gaan door de  ontsteking kapot en het kaakbot wordt afgebroken. Hierdoor worden de pockets dieper. In  de verdiepte pockets verkalkt de tandplaque gedeeltelijk tot tandsteen. Deze voortschrijdende  ontsteking met afbraak van vezels en kaakbot heet parodontitis.

De schade die door parodontitis wordt aangericht, is onherstelbaar, kaakbot  wat afbreekt komt niet meer terug. De bacteriën die diep in de pocket aanwezig zijn kunt u  onmogelijk zelf schoonmaken met de tandenborstel. Een mondhygiënist kan een parodontale  behandeling uitvoeren en de plaque en aanwezige tandsteen uit de pocket verwijderen (parodontale therapie).

Als u tijdens en na deze behandeling de instructies voor het reinigen van uw  gebit goed opvolgt, dan kunt u parodontitis genezen en voorkomen dat het terugkomt.

In een gezonde situatie ligt tandvlees strak om tanden en kiezen heen en is  de natuurlijke ruimte tussen tand en tandvlees 0-3mm diep. Bij parodontitis zijn  deze ruimtes 4mm of dieper.

Wie krijgt parodontitis?

Parodontitis kan ontstaan bij iedereen die tanden en kiezen heeft. De kans op  het ontstaan van parodontitis neemt toe met de leeftijd. Naast een onvoldoende  dagelijkse gebitsverzorging zijn er een aantal factoren die mede bepalen of  iemand parodontitis krijgt en in welke mate.

Tandplaque De tandplaque bestaat uit vele soorten bacteriën en andere micro-organismen.  Bepaalde soorten bacteriën zijn bijzonder agressief en vergroten het risico op  het ontstaan van ernstige parodontitis. Niet alleen de hoeveelheid plaque op  tanden en kiezen speelt een rol, ook de samenstelling van de tandplaque is zeer  belangrijk.

Erfelijkheid Uit onderzoek blijkt dat parodontitis in sommige families meer voorkomt dan in  andere families. Bij een hoge gevoeligheid voor parodontitis kan deze reeds in  de vroege jeugd in het melkgebit ontstaan of in de puberteit. Deze vorm van  parodontitis kan als die onbehandeld blijft zeer destructief zijn en leiden tot  vroegtijdig gebitsverlies.

Overdraagbaarheid In onderzoek is vastgesteld dat parodontitis kan worden overgedragen tussen  partners en van de ouder op het kind. Gezamenlijk gebruik van één tandenborstel  en van andere hulpmiddelen voor de plaqueverwijdering wordt afgeraden.

Roken Het risico op het verkrijgen van ernstige parodontitis is 3 keer zo groot bij  een roker. Het resultaat van de behandeling van parodontitis bij rokers is  minder goed en minder stabiel. De kans op het opnieuw ontstaan van parodontitis  na behandeling is 9 keer hoger bij een roker dan bij een niet roker of gestopte  roker.

Stress Langdurige emotionele stress kan een verslechterend effect hebben op de  parodontale gezondheid.

Voeding Mensen die ondervoed zijn of een onvoldoende gevarieerde voeding tot zich nemen  hebben door gebrek aan voedingsstoffen een groter risico op parodontitis.

Algemene gezondheid Personen met diabetes type I of II lopen extra risico op het krijgen van  parodontitis. Ook andere ziekten, met name die het afweersysteem aantasten,  kunnen extra risico op parodontitis betekenen. Osteoporose, zwangerschap en  IVF behandeling kunnen parodontale ontstekingen doen escaleren.

Medicatie Een reeks van medicaties zijn geassocieerd met verhoogd risico op parodontitis o.a.:  antidepressiva, kalmerende middelen en bepaalde hartmedicatie. In deze  gevallen kan eveneens een droge mond ontstaan. Wildgroei van tandvlees komt  voor bij medicijnen tegen epilepsie, sommige medicijnen tegen afstoten van  getransplanteerde organen en bij bepaalde medicatie tegen te hoge bloeddruk.

Knarsen Wanneer iemand met parodontitis eveneens knarst en  klemt met tanden en kiezen dan is het risico op verlies daarvan vergroot.  Knarsen en klemmen vindt meestal onbewust plaats in de slaap en overdag in  drukke en stressvolle situaties. De krachten die zich dan ontwikkelen zijn vele  malen hoger dan de normale kauwdruk en zijn zodoende schadelijk.

Algehele gezondheid

Parodontitis kan de algehele gezondheid ongunstig beïnvloeden. Het staat vast  dat parodontitis de stabilisatie van de gezondheid bij patiënten met diabetes en  patiënten met chronische longaandoeningen in de weg staat.

Parodontitis wordt  geassocieerd met een vergroot risico op cardiovasculaire ziekten, vroeggeboren  baby’s, reumatoïde artritis en onbegrepen koortsen bij transplantatie patiënten.  Infecties van hartkleppen, pacemaker en hersenweefsel door mondbacteriën zijn  gerapporteerd.

Bij de volgende situaties dient parodontaal onderzoek en wanneer nodig  behandeling plaats te vinden:

• Diabetes
• Vroeg in de zwangerschap (uiterlijk 2e trimester), nog liever vooraf
• Cardiovasculaire aandoeningen
• Chronische longaandoeningen
• Auto-immuun ziekten
• Osteoporose
• Bloedziekten
• Nierziekten

Voorafgaand aan:

• Open hart chirurgie
• Orgaan transplantatie
• IVF behandeling
• Chemotherapie
• Bestralingstherapie.